سازمان غذا و داروی ایالات متحده دریافت که برخی از محصولات بدنسازی مانند برخی مکمل بدنسازی ممکن است به طور غیرقانونی حاوی استروئیدها یا مواد مشابه استروئیدی باشند که خطرات بالقوه جدی از جمله آسیب کبدی را برای سلامت افراد ایجاد میکند؛ اما در نظر داشته باشید که همه این محصولات خطرناک نیستند و همچنین برای همه افراد نیز عوارض ندارند.
این محصولات بدنسازی به عنوان محصولات هورمونی و یا به عنوان جایگزینی برای استروئیدهای آنابولیک جهت افزایش توده عضلانی و قدرت تبلیغ میشوند.
بسیاری از مکملهای بدنسازی ادعاهایی در مورد توانایی مواد فعال برای تقویت یا کاهش اثرات مشابه آندروژن، استروژن، یا پروژسترون در بدن دارند؛ اما در واقع حاوی استروئیدهای آنابولیک یا مواد مشابه استروئید و هورمونهای مصنوعی مرتبط با هورمون مردانه تستوسترون هستند.
عوارض مکملهای بدنسازی چیست؟
طبق دریافت صدها گزارش عوارض جانبی در جهان، شواهد نشان میهد شایعترین عوارض مکملهای بدنسازی آسیب جدی کبدی است؛ علاوه بر آسیب کبدی، استروئیدهای آنابولیک موجود در این مکملها با واکنشهای جدی همراه هستند و در بدترین حالت ممکن است عوارض زیر را با خود در پی داشته باشند:
- آکنه شدید
- ریزش مو
- خلق و خوی تغییر یافته
- تحریک پذیری
- افزایش پرخاشگری
- افسردگی
- آسیب کلیه
- آمبولی ریه (لخته شدن خون در ریهها)
- ترومبوز ورید عمقی (لختههای خونی که در وریدهای عمقی بدن ایجاد میشود.)
- حمله قلبی و سکته
عصبانیت
به این دلیل که کافئین یکی از مواد اولیه تشکیل دهنده در بسیاری از مکملهای ورزشی است، مصرف بیش از حد آن میتواند آستانه تحریک عصبانیت را در فرد پایین بیاورد؛ همچنین در بعضی از مکملها محرکهایی وجود دارد که باعث افزایش جریان خون و گشاد شدن عروق میشوند؛ این موارد میتوانند میل به عصبانیت را در فرد تشدید کنند.
تجمع آب در بدن
مشکل تجمع آب و افزایش وزن در بدن به طور معمول بهعلت وجود کراتین در مکملها رخ میدهد. کراتین مادهای است که توانایی ورزشکاران را برای انجام تمرینات سخت افزایش میدهد و به عضلهسازی کمک میکند. برای اینکه چنین عوارضی را کاهش دهید پیشنهاد میشود که با شناخت از بهترین مکمل بدنسازی، آن را تهیه کنید.
ایجاد لکههای قرمز و حس سوزن سوزن در پوست
آلانین و نیاسین دو مادهای هستند کمه باعث بروز چنین مواردی میشوند و در تعداد زیادی از مکملهای ورزشی وجود دارند.
آلانین نوعی آمینواسید به شمار میرود که مقدار اسیدیته ماهیچهها را کم میکند و به شما کمک میکند تمرینات بدنسازی را برای مدت زمان بالاتری ادامه دهید.
نیاسین در دوز بالا باعث هجوم خون به سطح پوست میشود. این هجوم خون ایجاد لکههای قرمز روی پوست را با خود به همراه دارد.
ایجاد ناراحتی گوارشی
بسیاری از مکملهای بدنسازی حاوی کافئین، کراتین، آرژنین و بیکربنات سدیم هستند. این ترکیبات میتوانند مشکلاتی مانند نفخ، اسهال و شکم درد را ایجاد کنند؛ همچنین یکی از شایعترین عوارض مکملهای بدنسازی ایجاد رفلاکس اسید معده است. برای اینکه احتمال بروز چنین عوارضی کاهش یابد میتوانید بهترین زمان مصرف مکملهای بدنسازی را بشناسید و مکملها را در آن زمانها مصرف کنید.
در ادامه برخی از ناراحتیهای گوارشی که بهدلیل وجود ترکیبات خاص در مکملهای بدنسازی ایجاد میشوند را توضیح میدهیم:
کافئین: کافئین غدد درون ریز را تحریک میکند که باعث ترشح اسید معده و شیره پانکراس میشود؛ به همین دلیل کافئین ممکن است باعث رفلاکس اسید معده، اسپاسم و احساس نفخ شود.
آرژنین: آرژنین با اثرگذاری بر روی ترشح روده باعث میشود آب و الکترولیت در دستگاه گوارشی ترشح شوند و در آخر باعث تورم در ناحیه شکم، بهدلیل تجمع گاز یا مدفوع شوند.
شیرین کنندههای مصنوعی: این ترکیبات مشکلاتی مثل اسهال، نفخ و حرکات نامنظم روده را به همراه دارند.
سدیم بیکربنات: این ماده باعث ایجاد شکم درد، تهوع، نفخ و استفراغ میشود.
سردرد ناشی از مصرف مکمل ورزشی
سیترولین سطح اکسید نیتریک را در خون افزایش میدهد و بدین ترتیب جریان خون به عضلات افزایش پیدا میکند؛ اما اگر فرد سابقه میگرن داشته باشد، ممکن است در این شرایط دچار حملات میگرنی شود. اگر شما قبلا چنین مشکلی را تجربه کردهاید، بهتر است از مکملهایی استفاده کنید که فاقد سیترولین هستند.
عوارض مکملهای بدنسازی برای آقایان و نوجوانان
عوارض مکملهای بدنسازی برای آقایان شامل موارد زیر میشود:
- کاهش تولید اسپرم
- طاسی با الگوی مردانه
- کوچک شدن بیضهها
- بزرگ شدن سینهها
- سرطان بیضه
عوارض مکمل های بدنسازی برای نوجوانان (دختر و پسر) نیز به شرح زیر است:
- اختلال در رشد قدی
- آکنه و کیست شدید
- ایجاد مشکلات باروری
- کوچک شدن بیضهها در پسران
- ایجاد بینظمی قاعدگی در دختران
- افزایش موهای زائد در دختران
- تغییرات خلقی و رفتاری از جمله افزایش پرخاشگری
در جدول زیر به بعضی عوارض جانبی شایع در مکملهای بدنسازی اشاره شده است:
نام مکمل | کاربرد مکمل | عوارض جانبی |
نیترات | افزایش خونرسانی به عضلات به تاخیر انداختن خستگی بهبود عملکرد ورزشیافزایش قدرت عضلات | افت فشار خون در صورت مصرف دوزهای بالاتر از 12 گرمبهتر است طولانی مدت استفاده نشود ( مدت زمان مجاز مصرف 12-8 هفته است ) |
بتاآلانین | کاهش خستگیبهبود عملکرد ورزشیافزایش سطح انرژی | گزگز انگشتان دست و پاخارش |
کراتین مونوهیدرات | افزایش قدرت و توان بدنیکاهش خستگیبهبود عملکرد ورزشی | نفخاسهالدل درددل پیچهکرامپهای عضلانیدر دوزهای بالا و در افراد با سابقه ژنتیکی طاسی، میتواند باعث ریزش شود. |
امگا 3 | تامین اسید چرب امگا 3 مورد نیازکاهش التهابافزایش سرعت ریکاوری | در دوزهای بالا باعث رقیق شدن خون و افزایش احتمال خونریزی در بدن میشود |
پروتئین وی | افزایش حجم عضلاتکاهش تحلیل توده عضلانی | مشکلات گوارشی آکنه پوستی |
گلوتامین | افزایش سرعت ریکاوریکمک به افزایش حجم عضلاتتقویت سیستم ایمنی | مشکلات گوارشی |
کافئین | افزایش قدرت تمرکز و هوشیاریافزایش سطح انرژیافزایش سرعت چربی سوزی | تپش قلبتنگی نفسبی قراری |
گینرها | افزایش وزن و حجم عضلات | مشکلات گوارشی |